کارشناس رسمی دادگستری

تعریف کلی آزمون

همانطور که میدانید، در بسیاری از پروندههای قضائی، قاضی برای صدور حکم، مجبور است که تمام زوایای پرونده را بررسی کند
تا بتواند قضاوت درستی داشته باشد؛ اما قضات از تمامی علوم روز دنیا، مطلع نیستند. بنابراین نیاز دارند تا با کارشناس رسمی
دادگستری و کارشناس رسمی قوه قضائیه مربوط به آن رشته، مشورت کنند و از آنها راهنمایی بگیرند. بهعنوان مثال برای اینکه
یک قاضی بتواند در مورد یک پرونده مربوط به ساختوساز حکمی صادر کند، باید از کارشناسان مربوط به ساختمان، نقشهبرداری
و… کمک بگیرد تا بتواند قضاوت عادالنهای داشته باشد. اما هر کارشناسی معتمد قضات نیست.
به همین منظور آزمون کارشناسی رسمی برگزار میشود تا به افرادی که واجدشرایط هستند، پروانه کارشناسی رسمی صادر شود.
این افراد میتوانند در مواقع نیاز در حل پروندههای قضائی شرکت کنند. در واقع کارشناسان رسمی درصدد احراز حق هر یک از
طرفین دعاوی هستند. و بر خالف وکیل که تالش میکند از حق موکل خود دفاع نماید، کارشناس باید بدون هر گونه جانب داری و
طرفداری نظر خود را ابراز و در اختیار قاضی قرار دهد.
این آزمون از سوی دو نهاد قوه قضائیه و کانون وکالی دادگستری بهصورت جداگانه برگزار میشود و با وجود اینکه این آزمون از
سوی دو نهاد برگزار میشود، مجری برگزاری آزمون هر دو نهاد، سازمان سنجش آموزش کشور به نشانی org.sanjesh است.
تنها تفاوت این دو آزمون در نهاد برگزار کننده آن است. البته کانون کارشناسان دادگستری اولین نهادی بود که از سال ۱۳۵۸ اقدام
به گزینش کارشناس رسمی دادگستری کرد و اکنون در اکثر استانهای کشور، کانون مستقلی وجود دارد.
قوه قضائیه نیز از سال ۱۳۸۰ اقدام به برگزاری آزمون کرد و اکنون ۲۰ سال است که این آزمون بهصورت مجزا از طرف این دو نهاد
برگزار میشود؛ اما در حالت کلی، ماهیت کار، حقوق و مزایای همه کارشناسان رسمی یکسان است. و پروانهای که برای این افراد
صادر میشود، با نام پروانه کارشناسی رسمی دادگستری برای همه یکسان است.
و در نهایت هر کدام از کارشناسان رسمی که مرجع صدور پروانه آنها ”کانون کارشناسان رسمی دادگستری“ و یا ”مرکز امور مشاوران،
وکال و کارشناس رسمی قوه قضائیه “باشد، به عنوان کارشناس رسمی دادگستری شناخته میشوند.
در واقع هیچگونه تفاوتی در صالحیتها، حوزه فعالیت، مسئولیتها، حقوق و یا مزایا با هم ندارند و ماهیت کار هر دو یکسان است. و
هر دو کارشناس باید بدون هر گونه جانب داری نظر خود را ابراز و در اختیار قاضی قرار دهند. و در صدد احراز حق هر یک از طرفین
دعاوی باشند. و از لحاظ قانون نیز در همه ابعاد با هم برابر هستند. دقت به اینکه در پروانه صادر شده از سوی هر دو نهاد، عنوان
”کارشناسی رسمی دادگستری “ درج شده است. نیز نشان از عدم تفاوت بین آنهاست.

امروزه با توجه به افزایش پروندههای قضایی، و بر اساس ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه، بهمنظور انجام حمایت حقوقی و ایجاد
امکان دستیابی آسانتر مردم به خدمات قضائی، قوه قضائیه نیز با راهاندازی مرکز امور مشاوران، وکال و کارشناسان رسمی قوه قضائیه
در حال فعالیت است. که بر حسب نیاز و تقریباً به صورت ساالنه با برگزاری آزمون سراسری، اقدام به جذب کارشناس رسمی دادگستری مینماید.

شرایط عمومی و اختصاصی ثبت نام کنندگان

شرایط عمومی داوطلبان:

متدین به دین اسالم و یا یکی از اقلیتهای دینی به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران و وفاداری
به نظام مقدس جمهوری اسالمی.
داشتن تابعیت جمهوری اسالمی ایرانی.
نداشتن پیشینۀ کیفری مؤثر.
عدم اعتیاد به مواد مخدر.
نداشتن وابستگی و سابقۀ عضویت و هواداری در گروههای غیرقانونی یا مخالف اسالم.
دارا بودن حداقل بیست و پنج سال سن تا پایان مهلت ثبتنام. )درصورت تمدید مهلت ثبتنام، آخرین روز تمدید مالك عمل خواهد
بود(.
داشتن معافیت یا کارت پایان خدمت وظیفۀ عمومی )برای آقایان(
عدم محکومیت و انفصال دائم از کارشناسی رسمی

شرایط اختصاصی داوطلبان:

داشتن دانشنامۀ کارشناسی یا باالتر )کارشناسی ارشد یا دکتری( مرتبط با مقطع کارشناسی در رشتۀ کارشناسی مورد تقاضا، از
دانشگاه های معتبر داخلی )اعم از دولتی یا غیردولتی(، مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت درمان و
آموزش پزشکی یا از دانشگاه های خارجی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی، وداشتن سابقۀ تجربی مفید و مرتبط به مدت حداقل پنج سال )تشخیص آن به عهدة شورا میباشد( در رشتۀ کارشناسی
مورد تقاضا، پس از اخذ دانشنامه مذکور تا آخرین روز ثبت نام.
چنانچه در رشتۀ کارشناسی مورد تقاضا، دورة تحصیلی مقطع کارشناسی یا باالتر وجود نداشته باشد، داوطلبان با دارا بودن
دانشنامۀ کارشناسی یا باالتر در هر رشته و داشتن ۱۵ سال سابقه کار مرتبط با رشتۀ کارشناسی مورد تقاضا تا آخرین روز
ثبتنام، میتوانند در آزمون آن رشته شرکت کنند.
رشته های کارشناسی رسمی که ثبتنام در آزمون آنها نیاز به داشتن دانشنامۀ کارشناسی ارشد یا دکتری و حداقل ۵ سال سابقۀ
تجربی مرتبط و مفید در رشتۀ کارشناسی مورد تقاضا تا آخرین روز ثبت نام دارد

امتیازات و سهمیه های قانونی:

فرزند رزمنده با سابقۀ حداقل دوازده ماه تمام حضور داوطلبانه در جبهه ها

جانبازان با حداقل ۱۰% جانبازی

آزادگان با حداقل ۳ ماه اسارت

همسر شهید

فرزند شهید

همسر جانباز بیست و پنج درصد و باالتر

فرزند جانباز بیست و پنج درصد و باالتر

همسر آزاده

فرزند آزاده

رزمندگان با سابقۀ حداقل شش ماه تمام حضور داوطلبانه در جبهه ها

زمان آزمون

زمان ثبت نام ۲۸مرداد تا ۵شهریور ۱4۰۳
زمان برگزاری ۱۸ آبان ۱4

منابع آزمون

سواالت تخصصی طراحی شده در آزمونهای کارشناسی رسمی، عموما مربوط به دروس دوره کارشناسی در هر رشته میباشند. این
سواالت بیشتربا رویکردی کابردی و تجربی در رشته مربوطه مطرح میشوند. تا جایی که یکی از شرایط اصلی و مهم آزمون کارشناسی
رسمی داشتن سنوات کاری مرتبط در حوزه رشته آزمون است.
بنابراین دامنه سواالت در این آزمون بسیار وسیع است. و همین امر شاید دلیل این باشد که در این آزمون معموال منبع مشخصی
برای سواالت حوزه تخصصی ارائه نمیشود.
البته اگر چه منابع برای این آزمون گسترده است و دامنه طرح سواالت وسیع است. اما با بررسی آزمون های ادوار گذشته هر دو نهاد
میتوان پی برد که در طی سالهای مختلف، بسیاری از سواالت مشابه دوره های قبل بوده است. و سبک طراحی سواالت تفاوت چندانی
با هم نداشته است.
و میتوان گفت تفاوت آزمون کارشناس رسمی دادگستری و کارشناسی رسمی قوه قضائیه چندان قابل توجه نیست.
اما آزمون کارشناسی رسمی برگزار شده توسط نهاد قوه قضاییه در دو سال اخیر حاکی از آن است که عالوه بر طراحی سواالت
تخصصی در آزمون، سواالتی نیز تحت عنوان سواالت مشترك برای کلیه رشته ها در آزمون مطرح شده است. که این سواالت
مشترك، برای کلیه رشتهها یکسان است، و عبارت است از قوانین و مقررات مربوط به کارشناسی رسمی دادگستری که شامل موارد
زیر است:
قانون کارشناسان رسمی دادگستری مصوب ۱۳۸۱/۰۱/۸
آئیننامه اجرایی قانون کارشناسان رسمی دادگستری
ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی
آئیننامه اجرایی ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی مصوب ۱۳۹۷/۱۱/۲۷ رئیس قوه قضائیه
مواد مرتبط با موضوع کارشناسی از قوانین آئین دادرسی مدنی و کیفری

اعلام نتایج آزمون

این آزمون براساس قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار برگزار میگردد و نتایج آن توسط سازمان سنجش اعالم میشود